- Zgodnie z informacjami podanymi przez ERIF Biuro Informacji Gospodarczej, aż 140 tys. osób powyżej 65. roku życia posiada zadłużenia. Średnia wartość długu wśród seniorów wynosi niemal 11 tys. zł.
- W kwietniu na konta emerytów i rencistów w całej Polsce wpływa tzw. trzynastka. Dodatkowe świadczenie wypłacane jest od 2019 r., w tym roku wynosi 1588,44 zł brutto.
- Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2023 r. na jednego emeryta pracuje 2,6 osoby w wieku produkcyjnym. Choć już teraz mówi się o złej sytuacji finansowej polskich emerytów, to prognozy wskazują, że będzie jeszcze gorzej – w 2061 r. na jedną osobę w wieku poprodukcyjnym będzie pracowało 1,2 osoby.
Czy trzynastka pomoże seniorom w uregulowaniu zobowiązań?
Zadłużony jak emeryt…
W Polsce jest prawie 8 mln emerytów i rencistów. Jednocześnie wśród nich około 140 tys. osób powyżej 65. roku życia ma długi. Seniorzy stanowią 11% wśród nierzetelnych płatników. Średnie zadłużenie jednej osoby powyżej 65. roku życia wynosi niemal 11 tys. zł, co odpowiada około siedmiu minimalnym emeryturom.
– Wartość zobowiązań osób po 65. roku życia jest niższa niż Polaków z produkcyjnych grup wiekowych. Niemniej należy dostrzec, że dług przeciętnego seniora ma wartość nawet 7 najniższych emerytur. Oznacza to, że aby uporać się ze swoim długiem, musieliby przeznaczać swoje uposażenie aż przez siedem miesięcy. W przypadku osób zarabiających najniższą krajową pensję, wystarczyłoby przeznaczyć niepełne 5 wypłat – mówi Katarzyna Skrzypczyńska, kierowniczka działu Rozwoju Produktów i Projektów Biznesowych ERIF BIG.
Długi seniorów wynikają przede wszystkim – w ok. 70% – z zobowiązań pożyczkowych i bankowych. Około 26% zadłużeń jest skutkiem niezapłaconych rachunków za multimedia, w tym m.in. telefon czy kablówkę. Często zobowiązania osób po 65. r.ż. są efektem niespinających się budżetów na codzienne wydatki – żywność, leki, rachunki. Rzadziej wynikają one z większych wydatków np. na zakupu sprzętu AGD, RTV czy samochodu.
Wpływ na konto bez zmian dla struktury długów
„Trzynastki” to świadczenie, które polscy emeryci i renciści otrzymują od 2019 r. Jak zauważa ekspertka ERIF BIG, od tego czasu nie nastąpiła diametralna zmiana w kwestii uregulowania długów.
– Niestety, z naszych danych nie wynika, by w perspektywie ostatnich czterech lat osoby po 65. r.ż. sprawniej spłacały swoje zobowiązania. Sytuacji z pewnością nie ułatwiał wybuch pandemii COVID-19, a obecnie – utrzymująca się wysoka inflacja. Emeryci, którzy otrzymują dodatkowe świadczenie przeznaczają je na m.in. codzienne wydatki. Długi w tej hierarchii są znacznie niżej – komentuje ekspertka.
W poprzednim roku emeryci otrzymali nie tylko jednorazową „trzynastkę”, ale również „czternastkę”, jednak nawet ta dodatkowa kwota nie miała wpływu na strukturę zadłużenia osób w wieku 65+. W 2023 r. rząd planuje przyznanie czternastej emerytury, podobnie jak w poprzednim roku, co z pewnością poprawi sytuację finansową seniorów, ale niekoniecznie wpłynie na wysokość ich zadłużenia, które jest rejestrowane przez biura informacji gospodarczej.
– Każde dodatkowe środki finansowe są mile widziane, także wśród najstarszych osób. Na pewno znacznie poprawiają komfort życia, ale nie są wystarczającym rozwiązaniem problemów finansowych, z którymi styka się ta grupa konsumentów. Choć potrzeby seniorów są mniejsze niż osób w wieku produkcyjnym, to ponad piętnastoprocentowa inflacja, coraz wyższe ceny leków, rosnące koszty prywatnej opieki zdrowotnej, ale też ogólny wzrost kosztów życia mocno utrudnia ich funkcjonowanie – podkreśla Katarzyna Skrzypczyńska z ERIF BIG.
Kropla w morzu
W Polsce około 15% emerytów kontynuuje pracę zarobkową, pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego, aby utrzymać swój komfortowy styl życia, który po przejściu na emeryturę uległby znacznemu obniżeniu. Dla wielu z nich dodatkowe świadczenia, takie jak trzynasta lub czternasta emerytura, są ważne i umożliwiają realizację planów lub droższych zakupów, na które na co dzień nie mogą sobie pozwolić. Niemniej jednak, te dodatkowe fundusze zazwyczaj nie są wystarczające do rozwiązania problemu zadłużenia, z którym borykają się osoby starsze.
– Trzynasta emerytura w kwocie nieco ponad 1588 zł oraz drugie tyle wypłacane w sierpniu lub wrześniu może pomóc seniorom odnaleźć się w czasach tak wysokiej inflacji. Warto jednak mieć na uwadze, że to również szansa, by „podgonić” ze spłatą zobowiązań i uregulowaniem długów wobec wierzycieli. To o tyle ważne, że jeśli nasze zadłużenie zostaje wpisane do baz biura informacji gospodarczej, to może pojawić się problem między innymi z uzyskaniem pożyczki lub kredytu w sytuacji, gdy staniemy pod ścianą. Długi to problem wielu Polaków. Dodatkowy zastrzyk gotówki może być idealnym rozwiązaniem w celu zdjęcia z siebie takich zobowiązań – mówi Katarzyna Skrzypczyńska, kierowniczka działu Rozwoju Produktów i Projektów Biznesowych ERIF BIG.